گۆشتى به‌رازو مرداره‌وه‌ بوو. ئه‌دیب نجم الدین قه‌ره‌داغى – كۆلیجى شه‌ریعه‌و خوێندنى ئیسلامى/ زانكۆى صلاح الدین. بێ گومان ئاینى ئیسلام هیچ شتێكى فه‌رز نه‌كردووه‌ یان قه‌ده‌غه‌ نه‌كردووه‌ ئه‌گه‌ر سوودێكى زۆرى به‌نده‌كانى تێدا نه‌بێت، له‌و قه‌ده‌غه‌ كراوانه‌ش‌ خواردنى گۆشتى به‌رازو ئاژه‌ڵى مرداره‌وه‌بوو و خواردنه‌وه‌ى خوێن.  خواى په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رموێت: (حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ ا ...

مەلەكردن لە ئاسماندا هەتا زیاترو قوڵتر لە نهێنییەكانی گەردوون تێبگەین، زیاتر دروستیی دەستەواژەو دەربڕینە قورئانيیەكانمان بۆ دەردەكەوێت و دەبینین قورئان هەمیشە گونجاوترین وشە دەهێنێت. نووسينى: ئەندازیار عبدالدائم الكحيل لەسەرەتای سەدەی بیستەمدا بەتایبەتی لەدوای دۆزینەوەی پێكهاتەی گەردیلەو زۆرێك لە نهێنیيەكانی ئەم گەردونەی تێیدا دەژین، چاخێكی تازە لە چاخەكانی زانست دەستی پێكرد، وهەندێك لە ڕۆژهەڵاتناسەكانیش هە ...

چارەسەری ژانی (دەماری سمت و ڕان) لە سوننەت دا وه‌رگێرِانى: جعفر عمر زانكۆى سلێمانى _ كۆلێژى پزیشكى ئیبن ماجه‌ له‌ ئه‌نه‌سى كورِى مالیكه‌وه‌ رِیوایه‌تى كردوه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) فه‌رمویه‌تى : " شفاء عرق النسا ألية شاة أعرابية تذاب ثم تقسم ثلاثة أجزاء يشربه ثلاثة أيام على الريق كل يوم جزءا" چاره‌سه‌رى ژانى ده‌مارى سمت و ران (1) بریتييه‌ له‌ كلكى مه‌رِى ده‌شته‌كى شله‌وه‌بوو (واته‌ كلكى مه‌رِه‌ ...

جیاوازى نێوان میزى كورِو كچى شیره‌ خۆره‌ له‌رِووى ئیعجازه‌وه‌ پێشه‌كى ده‌ستوورى ئیسلام ده‌یه‌وێت خۆ پاریزى بكه‌یت له‌و هۆكارانه‌ى كه‌ ده‌بنه‌ هۆى نه‌خۆشى به‌هۆى پیسییه‌وه‌، له‌ فه‌رمووده‌كانى پێغه‌مبه‌ردا (صلى الله عليه و سلم) له‌به‌شى پاك و خاوێنى ئيشاره‌ت كراوه‌ میزى كورِى (نێره‌ى) شیره‌خۆره‌ هه‌روه‌ك پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه و سلم) باسى كردووه‌ میزه‌كه‌ى پاكه‌و پێویستى به‌ شۆردن ناكات (ئه‌گه‌ر به‌رجله‌كه ...

تاریكایى یه‌كــــان و شـــــه‌پۆله‌ ناوه‌كى یه‌كــــــانى زه رياكان ئاماده‌كردنى: خالد حسن على أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ لُّجِّيٍّ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَرَاهَا وَمَن لَّمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ (النور:40). تاریكایى یه‌كــــان و شـــــه‌پۆله‌ ناوه‌كى یه‌كــــــانى نـــــا ...

  قۆناغه‌كانى گه‌شه‌كردنى مرۆڤ   وەرگێڕان و ئامادەكردنی: خالد حسن ئه‌مه‌ په‌رتوكى (The Developing Human ) واته‌ (قۆناغه‌كانى گه‌شه‌كردنى مرۆڤ).   كه‌ سه‌رچاوه‌یه‌كى زانستى جیهانیه‌ و به‌ زیاتر له‌ هه‌شت زمان وه‌رگێرِراوه‌، دانه‌رى ئه‌م په‌رتوكه‌ پرِوَفیسۆر (كيث مور)ه‌. له‌ ئه‌مریكا لیژنه‌یه‌ك دروست كرا بۆ هه‌ڵبژاردنى باشترین په‌رتوك له‌ جیهاندا, لیژنه‌كه‌ په‌رتوكى (The Developing Human ) يان ...

  بڕوام وایە هیچ جیاوازییەك لەنێوان مەعریفەی زانستی و وەحی دا نییە ئاماده كردنى / خالد حسن بیری خۆرئاوا بەردەوام لە جەنگێكی بەهێزو دژوار دایە لەنێوان ئایین و زانستدا, بیریارێكی خۆرئاوایی نابینیت پەیوەندی نێوان ئایین و زانست پەسەند بكات, ئەویش لەبەرئەوەیە كە لە تەوراتی پیرۆزی لای گاورەكاندا هاتووە: ئەو درەختەی كە له (ئادەم) قەدەغە كرا بیخوات, درەختی زانیاری(شجرة المعرفة) بوو! دوای ئەوەی كە لێی خوارد و ز ...

نوسینی :د.جه‌لال حه‌مه‌ صالح بۆسکانی- دكتوَرا لة كشتوكال E-mail: jalal_boskani@yahoo.comخوای گه وره ده‌فه‌رمــــوێت: الَّذِي جَعَـلَ لَكُمْ مِـنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَاراً فَإِذَا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ (یّـس:80) لێره‌دا نــامــــه‌وێت باس له‌ ته‌فسیری ئه‌و ئایه‌ته‌ بكه‌م، یاخود رِای موفه‌سیره‌كــــانی كۆن و تـــــازه‌ بــــاس بكــــه‌ین، چونكه‌ لـــــه‌ ژماره‌ (5)ى ئــه‌م گۆڤاره‌مـاندا بابه‌تێك بڵاو ...

عه‌رشه‌که‌ی به‌لقیس     ئاماده‌كردنى: م. جه‌مال محمد امین Jamalli_59 @ yahoo.com زۆرله‌ چیرۆكه‌ قورئانى یه‌كان, جگه‌ له‌وه‌ى په‌ند و ئامۆژگارى زۆر و سه‌رگوزشته‌ى پێشینه‌كانى له‌خۆ گرتووه‌, جگه‌ له‌وانه‌ش ئیعجازى زانستى له‌ئامێز ده‌گرن, هه‌روه‌ك له‌ چیرۆكى  سوله‌یمان (سه‌لامى خواى له‌سه‌ر بێت) و په‌پووسوله‌یماندا به‌دى ده‌كرێت,خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت:  قال الذي عنده علم من الكتاب أنا آتيك به قبل أ ...

دابه‌زاندنی ئاسن (تێبینیى وه‌رگێرِ): یه‌كێك له‌و رِووانه‌ى ئیعجازى قورئان كه‌ مامۆستا نوورسى له‌ نووسینه‌كانى دا جه‌ختى له‌سه‌ر ده‌كات: جامیعییه‌تى واتاكانیه‌تى, كه‌ وشه‌ و، رِسته‌ و، ته‌نانه‌ت ئایه‌ته‌كانى قورئانى پیرۆز چه‌ندین واتاى جیاجیا هه‌ڵده‌گرن، له‌و رِه‌هه‌نده‌وه‌ كه‌ قورئانى پیرۆز گوفتارى خواى گه‌وره‌یه‌ ئاراسته‌ى سه‌رجه‌م چینه‌كانى مرۆڤى كردووه‌ له‌ هه‌موو كات و شوێنێكدا هه‌تا رِۆژى دوایى. جا ئه‌ ...

گه‌شتێكى بچووك ئاماده‌کردنی : ئه‌رده‌ڵان صالح عه‌زیز/ به‌كالۆریۆسى جیۆلۆجى زه‌وى یه‌كێكــــه‌ لــــه‌ هه‌ســـــاره‌كان (الكـــواكب Planets) كــــه‌ ســـه‌ر بـــــه‌ كۆمـــه‌ڵه‌ى خۆره‌ (Solar System), و بریتى یه‌ لــــه‌ ته‌نێكى تـــــا رِادده‌یــه‌ك سارد كه‌ به‌ ده‌ورى ته‌نێكى گه‌وره‌ترى گـــه‌رمــدا ده‌سوورِێتـــه‌وه‌ كـه‌ (خۆر)ه‌ و ئـــه‌ستێـــره‌یـــــه‌ (نـجــم Star), زه‌وى ده‌كه‌وێتـــه‌ بــــوارى راكێ ...

نموونه‌یه‌كى ئیعجازى زانستى جیۆلۆجى ئاماده كردنى‌:خالد حسن على نموونه‌یه‌كى ئیعجازى زانستى جیۆلۆجى یه‌كێك له‌و هۆكارانه‌ى كه‌ خواى گه‌وره‌ هه‌ڵوێستى پێغه‌مبه‌ره‌كانى خۆى پى به‌هێز كردووه‌ بریتىیه‌ له‌ (موعجیزه‌) وشه‌ى موعجیزه‌ (معجزة) به‌واتاى ده‌سته‌وسان كردن دێت, به‌جۆرێك هه‌رچى تواناو هێزى مرۆڤه‌ ده‌سته‌وسان بێت له‌هێنانى وێنه‌يدا, بۆنموونه‌: 1- ئاگر سیفه‌تى سووتێنه‌ره‌ نه‌ك فێنك كه‌ره‌وه‌, ئاشكراشه‌ مرۆ ...

دەریا گڕدراوەكان (وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ) ئاماده كردنى: خالد حسن على وشه‌ى (البحر) له‌زمانه‌وانیدا : دژى ووشه‌ى ووشكانىیه‌ (البَرّ) ، ووتراوه‌ له‌به‌ر قووڵى و به‌رفراوانى به‌وه‌ ناوبراوه‌، و به‌ هه‌موو رِووبارێكى گه‌وره‌ش ده‌ووترێت (بحراً) چونكه‌ له‌ بنه‌رِه‌تدا ووشه‌ى (البحر) هه‌موو شوێنێكى فراوانه‌ كه‌ ئاوى زۆرى له‌خۆ گرتبێت, هه‌رچه‌نده‌ ووشه‌ى (البحر) بۆ ئاوى سوێر به‌كار دێت. ووشه‌ى (البحر) له‌ قورئا ...

 ئیعجازی هەورە باراناويیەكان (بەشی یەكەم)  ئامادەكردنی: جمال عەزیز- بەكالوریوس-جوگرافیا   كه‌ڵه‌كه‌هه‌وری باراناويی به‌گشتی جۆری هه‌وره‌كان زۆر و جیاوازن, هه‌ندێكیان باراناوی و هه‌ندێكیان بێ بارانن, هه‌وره‌ باراناویه‌كانیش چه‌ندین جۆریان هه‌یه‌ وه‌ك هه‌وری ته‌نك و رِوون (سمحاق), چینه‌ هه‌ور (طبقي), كه‌ڵه‌كه‌ هه‌ور (الركامي), زانایانی پێگه‌ (إرصاد) له‌سه‌ر بنچینه‌ى رِووی ده‌ره‌وه‌ى هه‌وره‌كان و چۆنێتی درووست ...

مردنى دڵ و مردنى مێشك نووسینى:د. محمد على البار ـ رِاوێژكارى نه‌خۆشى یه‌كانى هه‌ناوى و رِاوێژكارى بزیشكى ئیسلامى. ئاماده‌کردنی : ئاودێر پێنجوێنی بێگومان پێناسه‌ بۆ مردن، و زانینى نیشانه‌كانى و چۆنێتى ده‌ستنیشان كردنى زۆرى ده‌وێت. ئه‌كرێ بڵێین كه‌ به‌ ملیۆنه‌ها مرۆڤ دێنه‌ دنیاوه‌ و پاشان ده‌مرن و كۆچى دوایى ده‌كه‌ن به‌بێ ئه‌وه‌ى پێویستیان به‌وه‌ هه‌بێت كه‌ پزیشكێك ده‌ست نیشانى مردنه‌كه‌یان بۆ بكات. به‌ڵام هه ...

 زانستى كۆرپه‌له‌زانى له‌ قورئان و سوننه‌تدا ئاماده‌كردنى: د.كـــاوه‌ فــرج ســعـدون به‌كالوَریوَس له‌ پزیشكى و نه‌شته‌رگه‌رى گشتيدا پزیشكى نه‌خۆشى یه‌كانى سنگ و كۆئه‌ندامى هه‌ناسه‌دان خواى گه‌وره‌ دروست كه‌رى مرۆڤه‌ و ئاگادارى سه‌رجه‌م نهێنى یه‌كانى و پێویستى یه‌كانێتى, بێگومان ئه‌و به‌رنامه‌یه‌ى كه‌ ئه‌و بۆ مرۆڤایه‌تى دابنێت به‌رزترین و كامڵترین به‌رنامه‌ ده‌بێت, به‌رده‌وام په‌روه‌ردگار به‌پێغه‌مبه‌ره‌ به ...

 مه‌فهومى زانستى شاخه‌كان له‌ قورئانى پیرۆزدا (بەشی یەكەم) ئـامـادەكـردنــی: ســـەروەر حـســن عـلــی بـەكالـۆریـۆســی فـیـزیــا/زانـكــۆی سـلـێـمـانــی *شاخ له‌ زانستى زه‌ویناسىدا: له‌ زاستى زه‌ویناسىدا شاخ به‌و بارسته‌یه‌ له‌ زه‌وى پێناسه‌ ده‌كرێت كه‌ به‌شێوه‌یه‌كى دیار به‌رزتره‌ له‌ وشكانیه‌كانى ده‌وروبه‌رى و لێوارى كوورِى هه‌یه‌…ئاسایى شاخ به‌و به‌رزایىیانه‌ ده‌وترێت كه‌ زیاتر له‌ (600م) له‌ سه‌روو ئاستى ...

ئیعجازی هەورە باراناویيەكان (بەشی دووەم) ئامادە كردنی: جمال عەزیز- بەكالوریوس جوگرافیا زانائه‌وروپىیه‌كان له‌ چاخه‌كانى ناوه‌راستدا وایان دانابوو كه‌ جیهانى سروشتى، له‌وانه‌ هه‌وره‌كان، بونه‌وه‌ریكى پیرۆزن، سه‌ره‌رِاى ئه‌وه‌ى یۆنانیه‌كان له‌ رۆژگارى (ئه‌رسطو)دا هه‌ندىَ زانیاريیان له‌سه‌ر باران پىَ بووه‌ كه‌ له‌ هه‌ڵمه‌وه‌ درووست ده‌بێت، و پاشان هه‌ڵمه‌كه‌ بۆ ئاو چرِده‌بێـته‌وه‌. زانستى كه‌شناسیش هه‌تا سه‌ده ...

رووه‌كى سیواك له‌ زۆربه‌ى ووڵاته‌ گه‌رمه‌كاندا ده‌رِوێت, وه‌ك: سـوودان, ســـــــــــعوودیه‌, هیندستان, ئه‌م رووه‌كه‌ له‌ پۆلى رووه‌كه‌كانى جۆرى (Salvadoracea), له‌ سه‌رچاوه‌ زانستى یه‌كاندا له‌ژێر ناوى لاتینى (Salvadorapersicalinn) دا ئـه‌نـــــاســـــرێتـــه‌وه‌, درێژى یه‌كه‌ى نزیكه‌ى 2مه‌تر ده‌بێت, ســـیواك له‌ چه‌ند جۆرێك له‌ ئاوێته‌ى ئه‌رۆماتى ( مركبات أروماتية )ى تام خۆش پێك دێت, هه‌روه‌ها پێك دێت له‌ ...

 ئیعجازێك له‌ سوننه‌ته‌وه‌ (كلێنچكه) ئامادەكردنی: م. جمال محمد أمین به‌پىَى توێژینه‌وه‌یه‌كى نوىَ كه‌ دكتۆر (عوسمان گه‌یلانى) له‌ زانكۆى (سه‌نعاء) ئه‌نجامیداوه‌, ئیعجازى فه‌رمووده‌یه‌كى پێغه‌مبه‌ر ( صلى الله عليه وسلم) ده‌رده‌كه‌وێـت كه‌ ده‌فه‌رموێت: (كل ابن أدم يأكله التراب الا عجب الذنب، منه خلق ومنه يركب رواه) مسلم واته‌: هه‌موو به‌شێكى مرۆڤ زه‌وى ده‌یخوات و ده‌یرِزێنێت ته‌نها به‌شێكى ئێسكێك نه‌بێت كه‌ ه ...