نەخشاندنی شاخ وكێوان بە ڕێگای سور و سپی و ڕەنگاوڕەنگ

تابلۆی ئەم كێوانە زۆر جوان و سەرنج ڕاكێشن و، شایەتی بۆ گەورەیی پەروەردگارمان دەدەن. ئەمانە جۆرێكی نامۆن لە چیا و كێو، كە ڕەنگەكانیان وەك شەپۆل، شاخ و كێوەكانی داپۆشیوە بە سور و سپی و ڕەش… با ساتێك لە ئەم موعجیزە خوداییە ورد ببینەوە و ئەوسا بڵێین، پاكی و بێگەردی بۆ خودای گەورە.

لەو سەردەمەدا، كاتێك موحەممەدوەك پێغەمبەر( صلى الله عليه وسلم ) نێردرا، هیچ كەس لە دوورگەی عەرەبیدا، لە نهێنی و چۆنێتی پێكهاتنی شاخەكانیان نەدەزانی. بەڵام پێغەمبەرمان( صلى الله عليه وسلم )، زۆرێك لە نهێنیەكانی شاخ و كێوی لە ڕێگەی قورئانی پیرۆزەوە پێ ڕاگەیاندین، كە هەرگیز پێشتر نەزانرابون، بە تایبەتی ڕەنگەكانی شاخ.

بۆنمونە، شاخەكانی دوورگەی عەرەب بە ڕەنگی سوور وەسف نەكرابوون، هەروەها لە وڵاتی شامیشدا كە پێغەمبەر( صلى الله عليه وسلم )بینی بووی شاخی ڕەنگاوڕەنگی لێ‌ نەبوون، بەڵكو كێوی بەردین یاخود لمی هەبوون و، هیچ كەس زانیاری دەربارەی شاخی ڕەنگاوڕەنگ نەبووە.

بەڵام  لەسەردەمی نوێدا، جۆرێكی تر لە چیا كەوتە بەرچاو،  كە دەكەونە باكور و باشوری ڕۆژئاوا و باشوری ڕۆژهەڵاتی چین. ئەم شاخانە بە ئەوە جیادەكرێنەوە، كە ڕەنگاوڕەنگن بە ڕەنگی سور و سپی و چەندینی دیكە و، جۆرێكی دەگمەنن لە ڕووی جۆریانەوە، لەبەر بونی لوتكەی تیژ  تیایاندا و، پێیان دەوترێت (Danxia landform).

ئەم جۆرە چیانە پێكهاتوون لە لمی سور و، بەردی كلسی كە ڕەنگی سپی دەداتەوە، هەرەوەها كۆمەڵێك ڕەنگی جیاواز و گونجاوی تیا بەدی دەكرێت، كە وا لە ئەو شاخانە دەكات، وەك تابلۆیەكی هونەری زۆر جوان و سەرنج ڕاكێش دەربكەوێت و، توانا و دەسەڵاتی بەدیهێنەری گەردونی پێوە دیاربێت.

زانایان دەڵێن، كە توێژینەوە لەسەر ئەم چیانە، لە سەرەتا و ناوەڕاستی سەدەی بیستەوە دەستی پێ كردوە و، بۆیان دەركەوت كە هەشتا ملیۆن ساڵ لەمەوبەر بەشێوەیەكی زۆر تایبەت پێكهاتوە، كە بە بونی لارییەكی زۆری ڕەنگ سور جیادەكرێتەوە، جگە لەڕەنگی دیكەی وەك سەوز و ڕەش و زەرد، كە وا هەست دەكەین كەسێك ئەو شێوە لاری و پێچاوپێچانەی وێنە كێشاوە و ڕەنگی كردوون.

ئێستا با پێش باسكردنی ئیعجازی قورئانی لەم دیاردەیەدا، كە ئاماژەی بە ئەم جۆرە شاخانە داوە، با كەمێك لە وێنەی هەندێك لەو زنجیرە چیانەی وڵاتی (چین) بڕوانین، ئەم تابلۆیانە وا لە بڕوادار دەكات، كە ناخی دەرونی بۆ پاكی و بێگەردی خوای پەروەردگار بهەژێت لە ئاست جوانی وێنەكان دا.

وێنەی (1)

لەم وێنەیەدا، (الغرابیب السود) كە ڕەنگە زۆر ڕەشەكانە دەردەكەون،

دیسان ڕێگە شەپۆلیە زۆر سپیەكانیش، هەروەك (الجدد الحمر) كە بەشە سوورەكانن، ئاشكرا دیارن، خوای گەورەله‌ سوره‌تی فاطر دەفەرموێت:   وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ (27)

وێنەی (2)

تەماشای ڕێگە پێچاوپێچە ڕەنگاوڕەنگەكانیان بكە.. ئەوە دەستكردی مرۆڤ نیە بەڵكو هی دروستكەری ئادەمیزادە.

وێنەی (3)

لەم شاخانەشدا، ڕێگە ڕەنگاوڕەنگە پێچاوپێچەكان بەجوانی بەدی دەكرێن، پاكی و بێ گەردی بۆ پەروەردگار.

وێنەی (4)

لێرەشدا ڕێچكە ڕەنگاوڕەنگەكان بەدی دەكرێن كە لە قورئانی پیرۆزدا بە (جدد) ناویان هاتووە.

وێنەی (5)

بڕوانن چۆن ئەو هێڵە ڕەنگاوڕەنگانە درێژدەبنەوە، كە وەك ڕێگەیەكی نەخشێنراوی ڕەنگاوڕەنگ وەهان، هەر وەك ئەوەی كەسێك وێنەی كێشابێت!

ئێستا با پێكەوە بچینە لای پەڕتووكی خودا و بپرسین: ئایا سەبارەت بە ئەم جۆرە چیا ڕەنگاوڕەنگە لە سوور و سپی و چەندین ڕەنگی تر، گفتووگۆیەك، یاخود ئاماژەیەك بەدی دەكرێت تێیدا؟ با پێكەوە لەم ئایەتە پیرۆزە ورد ببینەوە:

وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ (27) فاطر

واتە: (ئاخۆ نەتدی، خودا ئاوی لەو بەرزەوە باراندووە، میوەجاتی هەمەڕەنگمان پێ‌ ڕواند؟ لە كێوانیش ڕێگەوبانی سپی و سووری جۆراوجۆری بەڕەنگ جیای وەدی هێنان؟ ڕەشی وەك قەلەڕەشەشیان تێدا هەیە)(قورئانی پیرۆز، مام هەژار)

یەكێك لە  ئاماژە سەرسوڕهێنەكانی ئەم ئایەتە پیرۆزە ئەوەیە، كە وەسفی ئەم چیایانە دەكات لە ڕووی شێوە و ڕەنگەوە، ئەم جۆرە شاخانە شێوازی شەپۆلیان هەیە، كە لەشێوەی ڕێگایەكی ڕەنگاوڕەنگ دەچێت، بە چەماوە و لێژایی زۆر دەناسرێنەوە و، بە ئەو جۆرەیە كە قورئانی پیرۆز ئاماژەی پێ كردوە بە(جُدَدٌ )،(جدد) ئەو ڕێگاو بانەیە كە ڕەنگی جیاوازە لە ڕەنگی شاخ. وە (الغرابيب) ڕەشێكی تۆخە (القرطبی)، وە لە فەرهەنگ دا، (جُدَدٌ ) تاكی (جُدَّە) و (جديد) واتە: نیشانە و هێڵی ئاشكرای دەركەوتوو.

جا بێگومان گەر بێت و لە دورەوە سەرنجی ئەم شاخانە بدەین، ڕێگەی ڕەنگاوڕەنگ، بەڕەنگی جیاواز و هێڵی زۆر جوان و ئاشكرا بەدەردەكەون، بە شێوازێك گەر كەسێك بە ئەم ڕاستیە نەزانێت، وا هەست دەكات، كە كەسێك ئەم ڕێگایانەی بڕیوە و ڕەنگی كردوون بە شێوەیەكی دروستكراو، نەك هەر لە بنەڕەتدا سروشتی بن! بەڵام ڕاستیەكەی ئەوەیە، كە ئەم ڕێگایانە دەستكردی خوای گەورەیە و ڕەنگ كراوێكی سروشتیە!

لێرەدا پرسیارێك دەمێنێتەوە: ئایا ئەم ئایەتانە، بەجوانی وەسفی ئەو شاخە ڕەنگاڵانەمان بۆ ناكات؟ ئایا چۆن پێغەمبەری خودا( صلى الله عليه وسلم )ئەم زانیاریەی زانیوە؟ چۆن بە ئەم ڕێگە چەماوە و ڕەنگاوڕەنگانەی شاخەكانی زانیوە؟ ئایا چووە بۆ چین و ئەو تابلۆ جوانانەی بینیوە؟ بێگومان نەخێر، كەواتە ئەو ئایەتە شایەتە، كە فەرموودەی خودای گەوەرە و پەروەردگاری ئەم گەردونەیە.

سه‌رچاوه‌:

 http://www.kaheel7.com/ar/index.php/2010-02-02-20-10-20/1718-2014-11-09-05-00-33

هه‌ندێك سه‌رچاوه‌ی نوسه‌ر:‌

http://www.danxialandform.com/

http://www.globalgeopark.org/Portals/1/01-News_Events/Newsletter/Danxia2009.pdf

http://www.telegraph.co.uk/travel/picturegalleries/9550531/Colourful-rock-formations-in-the-Zhangye-Danxia-Landform-Geological-Park.html