پێغەمبەری خوا(صلى الله عليه وسلم) كاتێك پرسیاری لێ دەكرێت سەبارەت بە بەكارهێنانی مەی بۆ چارەسەركردنی نەخۆشی؟ لە وەڵامدا دەفەرموێت: ئەوە نەخۆشیە، و شیفای تێدا نیە: - أن طارق بن سويد (رضي الله عنه) سأل النبي (صلى الله عليه وسلم) عن الخمر، فنهاه، أو كره له أن يصنعها. فقال: إنما أصنعها للدواء. قال: "إنه ليس بدواء ولكنه داء" -مسلم (3/ 1573) في كتاب الأشربة، 32 - باب تحريم التداوي بالخمر-.  هەروەها دەفەرموێت: "إن ...

وەرگێڕانی: ناسک ئیسماعیل عزیز مامۆستا (عەبدول مەجید زیندانی) دەڵێت: داوای كتێبێكی باوەڕپێكراوم كرد لەبارەی زانستی كۆرپەلەزانیەوە لە (بەریتانیا) ئەوانیش كتێبی (پڕۆفیسۆر مور)یان بۆناردم، دیسان داوای كتێبێكی باوەڕپێكراوم كرد بۆ هەمان مەبەست لە (ئەڵمانیا) ئەوانیش هەر كتێبی (كیث مور)یان بۆ ناردم بە زمانی ئەڵمانی. ئیدی منیش وتم: كەواتە دەبێت (د. مور) لەم زانستەداپیاوێكی گەورە بێت. هەروەها (زیندانی) دەڵێت: كاتێكیش ...

كۆنترۆل یەكێك لە چەمكە زانستیەكانی بە مانای دڵنیایی دێت وەك چۆن دەڵێین كوالیتی كۆنترول واتە (دڵنیایی جۆری). لە كاتی توێژینەوە دا بۆ سەلماندنی ئەو ئەنجامانەی بەدەست دەهێنرێن پێویستە دو كۆنترۆل دابنرێت یەكێكیان پێی دەوترێت پۆزەتیڤ كۆنترۆل ئەوەی تر پێی دەوترێت نێگەتیڤ كۆنترۆل. بۆ نمونە ئەگەر لەتوێژینەوەیەكدا بتەوێت بیسەلمێنیت كە كەسێك توشی نەخۆشی ڤایرۆسی بوە پێویستە بێجگە لەو كەسەی پشكنینەكەی بۆ دەكرێت دو نمون ...

زانستە شاراوەكانی ئیسلام/1 Hendrik Hey- welt der wunder   پێشەكی: ئەم بابەتە بریتیە لە بەرنامەیەكی دۆكۆمێنتاری بە ناوی (جیهانی موعجیزەكان welt der wunder)، كە پێشكەشكاری بەناوبانگی ئەڵمانی (هێندریك های Hendrik Hey) لە كەناڵی (RTL 2) پێشكەشی كرد، (های) سێ‌ ئەڵقەی ئەو بەرنامەیەی تایبەت كرد بە مێژوی زانستی موسڵمانان و ناوینا (زانستە شاراوەكانی ئیسلام)، وە لەبەر گرنگی بابەتەكە دوای وەرگێڕانی بۆ زمانی كوردی و ژێ ...

ماسییە رووناککەرەوەکان جلال محمد له قوڵایی دەریاكاندا (1000 م یان زیاتر) كه تاریكایی باڵی كێشاوه به سه‌ریدا جۆره گیاندارێك ده‌ژین زانایانی توشی سەرسامی كردووه! خانه‌كانی ئه‌م گیاندارانه هه‌ڵده‌ستن به به‌رهه‌مهێنانی ووزه‌ی روناكی و رێگای خۆیانیان پێ روناك ده‌كه‌نه‌وه و خۆراكی پێویستی پێ په‌یدا ده‌كه‌ن. ئه‌م وێنانه‌ی خواره‌وه هه‌ندێك جۆری ماسییه كه روناكی په‌خش ده‌كه‌ن. كێیه له قوڵایی و تاریكایی ناو ئه‌م ده‌ر ...

ماسی زیره‌ك و دروستكردنی بازنه‌ی ئه‌ندازه‌یی ناوازه‌! و: جلال محمد   زانایان له‌ یابان نهێنی ماسییه‌كی زیره‌كیان دۆزییه‌وه‌ كه‌ له‌ قوڵایی و بنی ده‌ریاكاندا هه‌ڵده‌سێت به‌ كێشانی ئه‌ڵقه‌ی بازنه‌یی و شێوه‌ی ئه‌ندازه‌یی ناوازه‌. پاش لێكۆڵینه‌وه‌ و وردبونه‌وه‌ی زانایان بۆیان ده‌ركه‌وت ئه‌و ماسیه‌ بچوكه‌ی كه‌ له‌ وێنه‌كه‌دا دیاره‌ هه‌ستاوه‌ به‌ كێشانی ئه‌و شێوه‌ ئه‌ندازه‌ییه‌ یه‌كسانانه‌. ماسییه‌كه‌ خۆی له ...

مێرووله‌ ئینته‌رنێتی تایبه‌ت به‌ خۆی به‌كارده‌هێنێت! وه‌رگێڕانی: جلال محمد   (وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ) (الأنعام: 38). (حَتَّى إِذَا أَتَوْا عَلَى وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَا ...

سەرەتا و كۆتایی گەردوون لە قورئاندا نوسینی:ئالان محی الدین قەرەداغی Alan.muheddin@halabjauni.org وەك ئاشكرایە لای هەمووان كە لەسەرەتای دروستبوونیەوە تا ئێستا پرسیارگەلێكی نامۆ و كەم وەڵام لای مرۆڤ دروست دەبێت، یەكێ‌ لەو پرسیارانەی كە لەدێر زەمانەوە مرۆڤایەتی بەخۆیەوە سەرقاڵ كردووە بوونی گەردوونە كە چییە؟ لەكوێوە هاتووە؟ بۆ دروستبووە و زۆر پرسیاری تر. بۆ وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارانە و دۆزینەوەی شیكاریەك بۆ درو ...

مناڵ و فیتره‌ت...  چه‌ند راستییه‌كی زانستی   بێباوه‌ڕان بانگه‌شه‌ی ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ باوه‌ڕبوون به‌ پەروەردگار له‌ ده‌ستكردی مرۆڤه‌ و پێغه‌مبه‌ران درۆیان له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی كردووه‌ تا زاڵ بن به‌ سه‌ریاندا. وه‌ك ئه‌وان ئه‌ڵێن دینه‌كان له‌ ده‌ستكردی مرۆڤه‌كانه‌‌ و ئه‌م گه‌ردونه‌ هیچ خوایه‌كی نیه‌. هه‌رله‌به‌رئه‌وه‌ش هه‌وڵ ئه‌ده‌ن مناڵه‌كانیان هه‌ر له‌ له‌دایكبونیانه‌وه‌ به‌ بیروبۆچونی بێباوه‌ڕی (الحاد) فێرب ...

سوودەکانی  رۆنى گوڵەبەڕۆژە: ١- بەسوودە بۆ تەندروستیی پێست و نوێبوونەوەی خانەکان ٢- ڕێگرە لە شێرپەنجە بەتایبەت شێرپەنجەی ڕیخۆڵە ئەستوورە ٣- بڕی وزە لە لەشدا زیاد دەکات ٤- ڕێگرە لە نەخۆشییەکانی دڵ ٥- کۆئەندامی بەرگری بەھێز دەکات ٦- بەسوودە بۆ کەمکردنەوەی ڕەبۆ و ھەوکردنی جومگەکان ٧- پێست دەپارێزێت لەو زیانانەی بە ھۆی تیشکی خۆر و پیربوونەوە تووشی دەبێت ...

چه‌ند توێژینه‌وه‌یه‌كی تازه‌، كه‌ له‌لایه‌ن (ناسا)وە ده‌رچووه‌، ژماره‌یه‌ك‌ ئه‌ستێره‌ی گه‌ش ده‌رده‌خات، ئه‌و ئه‌ستێرانه‌ دوكه‌ڵه‌ گه‌ردونیه‌كه‌ی ده‌وروبه‌ری خۆیان ڕووناك ده‌كه‌نه‌وه. ده‌ڵێن: ئه‌و ئه‌ستێرانه‌ وه‌ك چرای ڕێنمایی ڕێگه‌مان بۆ ڕوون ده‌كەنه‌وه‌ و واده‌کەن هه‌وری دوكه‌ڵه‌ چڕه‌كان له‌ گه‌ردووندا ببینین، ئه‌گه‌ر ئه‌و چرایانه‌ نه‌بونایه‌ نه‌مانده‌توانی زۆر له‌ نهێنییه‌كانی گه‌ردوون بزانین. سه‌یر له‌وه ...

  گره‌نتی ئیعجازی زانستی چی یه‌ ئه‌گه‌ر زانست پێش بكه‌وێت و بگۆڕێت، یان زانایان لێی په‌شیمان ببنه‌وه‌؟ ئه‌م پرسیاره‌ هه‌میشه‌ دووباره‌ ده‌بێته‌وه‌ و زۆرێك له‌ خه‌ڵكی ده‌یكه‌ن و، ده‌ڵێن: زانسته‌ گه‌ردونییه‌كان ناجێگیرن و ده‌گۆڕێن به‌ تایبه‌تی تیۆره‌ زانستییه‌كان، ئیعجازی زانستیش له‌سه‌ر زانسته‌ گه‌ردونییه‌كان بنیاتنراوه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ چۆن ده‌كرێت ڕاستییه‌كانی قورئان به‌ زانسته‌ گه‌ردونییه‌كان لێك بدرێنه ...

خێراترین زیندەوەر لەسەر ڕووی زەوی (شاهین) یاخود (بازی گەڕۆک) بە خێراترین زیندەوەر دادەنرێت لەسەر ڕووی زەوی، بەشێوەیەک کە دەکرێت خێراییەکەی لەکاتی ڕاوکردن و هێرشکردنە سەر نێچیرەکەی بگاتە ٣٨٩ کم لە کاتژمێرێکدا، بەم پێیە لە (هەڵۆ) خێراترە کە خێراییەکەی لەوکاتەدا دەگاتە ٣٢١ کم لە کاتژمێرێکدا. بازی گەڕۆک بەنزیکیی لە زۆربەی شوێنەکانی جیهاندا بەربڵاوە، خۆراکە سەرەکیەکەی باڵندە بچوکەکانە وەکو (کۆتری کێوی) و دەکرێت ...

 گڕكانی مەلسا لەساڵی 654ك - 12566ز گڕكانێكی گەورە كە بە(گڕكانی مەلسا) ناسراوە لە(حەڕەی ڕەهت) لەباشوری ڕۆژهەڵاتی مەدینەی پیرۆز تەقییەوە و بەنزیكەیی 25 كم ڕووباری ئاگرینی لەدۆڵەكاندا دروستكرد، 52 ڕۆژ بەردەوامبوو هەتا لەكەناری شاری مەدینە وەستایەوە. ئەم گڕكانە چەندین زانای وەك (نەوەوی, ئیبن كەسیر, قورتوبی و ئیبن حەجەر.. تاد) باسیانكردوە و دەڵێن: پێش ڕودانی گڕكانەكە چەندین زەمینلەرزەی بەهێز ڕویداوە و لە شاری (م ...

گەشبینی ئیرادەی مرۆڤ بەهێز دەکات. بۆ بەدیهێنان و دەستەبەركردنی دۆخێكی ئایندە، پێویستە لە نائاگایی و نەستی خۆتدا ئەو نموونە و شێوازانە بڕوێنیت كە دەخوازیت پێیان بگەیت (هەمیشە لە خەیاڵتدا وەك براوە و بەدەستهێنەر و گەیشتوو بە خواستەكەت وێنای خۆت بكە ، بۆیە كاتێك پلانی داهاتووت بە پرۆگرام دەكەیت، خەیاڵی دیمەنێك بۆ داهاتووت بكە، ئەو دیمەنەی حەزت پێیەتی و ئارەزووتە پێیبگەیت. هەر كە بازنەیەكی جوان و ڕازاوەت بینیەو ...

(بەرنامەڕێژی داهاتوو) "ئەوكارەی ئێستا دەیكەیت بڕیار لە داهاتووت دەدات، گرفت لە بەرنامەی داهاتوودا هەڵگرتنی ئاگایی و نائاگاییە لە چوارچێوەی هەمان شێوازی كاردا". هەروەها"ئەگەر ئەو بەرنامەیەی بۆ داهاتووت داناوە، وەك پلانی بۆ داڕێژراو دەستەبەر نەبوو، ئەوا لە نائاگاهیتدا (ئەقڵی پەنهانت)دا بۆ ئاستەنگە ڕێگرەكان بگەڕێ‌، دڵنیابە ئەو كاتە بیروبڕوا و قەناعەتەكانت پێویستیان بە دەستكاریكردن و چاكسازی هەیە. ڕەنگە لە ئاگا ...

لەتوێژینەوەیەكدا: ئەوانەی پەيوەندی کۆمەڵايەتى ئەنجامدەدەن تەمەن درێژترن توێژینەوەكە باس لەگرنگی پەيوەنديیە کۆمەڵايەتییەکان دەکات، دەريخستووە ئەو کەسانەی پەيوەندی کۆمەڵايەتيیان بەهێزە لەکەسانی گۆشەگير تەمەن درێژتر دەبن, چونکە مرۆڤ ئاسوودە دەکات و بيروهزری ئيجابی پێ دەبەخشێ و بەوەش بەرگری لەشی بەهێز دەبێت! سه‌یر له‌وه‌دایه‌ كه‌ پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) دەفەرموێت: (من أحبَّ أن يُبسطَ له في رزقِه وأن يُنسأ ...

ئیعجازی زانستی ئایەتی (أَؤلَمْ يَرَوْاْ أَنَّا نَأْتِي الَاَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا...) ئا / جەمال موحەممەد ئەمین به‌شی یه‌كه‌م:مانای زانستیی له‌ قورئانی پیرۆز دەربارەی (ننقصها من اگرافها). وشەی (الارض) لە قورئانی پیرۆزدا چەند مانایەك لەخۆ دەگرێت، ئێمە باس لە كەمبوونەوەی زەوی لە چوارلاكانیەوە دەكەین لە چوارچێوەی ئایەتی :(أَؤلَمْ يَرَوْاْ أَنَّا نَأْتِي الَاَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا ؤاللّه ...

  لە سروشتدا ملیاران جۆر لە هەور هەیە ئاخۆ وێنەی ئەو هەورانە چەند زۆربن كە شێوەی ڕێكخستنی جوان و قەشەنگیان لە ئاسماندا تێدایە!! بێگومان شێوەكاری هەورەكان بە شێوازێكی زۆر نایاب و پەرشكردنەوەیان بە ئاسماندا، موعجیزەیەكە لە موعجیزەكانی خوای باڵادەست و ئاماژەیە بۆ گەورەیی بەدیهێنەرەكەی، خوای گەورە دەفەرموێت: ( الله الذي يرسل الرياح فتثير سحابا فيبسطه في السماء كيف يشاء) واتە: خودا ئەو زاتەیە كە با دەنێرێت و هەو ...

شوێنی ئەستێرەكان زانایان دەڵێن، ئێمە ئەم مەجەرەیەی خۆمان بەشێوەی ملیۆنان ساڵ لەمەوپێشی دەبینین، واتە ئەو كاتە چۆن بووە ئێستاش وا دەیبینین، بەڵام ناتوانین پەی بە شوێن و جێگەی ڕاستەقینەی ببەین، چونكە تیشكی دەرچوو لەم مەجەرەیەوە ملیۆنان ساڵی پێدەچێت تا دەگاتە ئێمە. واتە شوێنی ڕاستەقینەی ئەستێرەكان تەنها خوای گەورە دەیزانێت، بۆیە خوای گەورە سوێندی بە شوێنی پێخواردووەو دەفەرموێت: (فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النّ ...