چینى ئۆزۆن و پاراستنى ژینگه ‌و ژیان   عبدالمطلب رفعت سرحت /  زانكۆی گه‌رمیان چینى ئۆزۆن یه‌كێكه‌ له‌ چینه‌كانى به‌رگى هه‌وا‌ و, له‌ ڕووى په‌یوه‌ندى ڕاسته‌وخۆی به‌ ژینگه‌ و به‌رده‌وامبوونى ژیان به‌ گشتى له‌ سه‌ر گۆى زه‌وى به‌ گرنگترینیان داده‌نرێ. ناونراوه‌‌ ئۆزۆن له‌به‌رئه‌وه‌ى ئه‌م چينه‌ له‌ گازی (O3) پێكهاتووه.. ئه‌م چينه ‌(15-30كم) له‌ ڕووى زه‌وییه‌وه‌ دووره. له‌ ساڵى 1913 ئه‌م چینه‌ دۆزراوه‌ته‌وه‌ له‌لا ...

هاوسه‌نگى ژینگه‌ له‌ ئیعجازى قورئانیدا عبدالمطلب رفعت سرحت/ مامۆستا له‌ زانكۆى گه‌رمیان. ژینگه‌‌ ناوه‌‌ندێكی‌ سروشتییه‌‌, هه‌‌‌موو ئه‌‌و شتانه‌‌ی سروشت ده‌‌گرێته‌‌وه كه‌ له‌ ده‌ورو پشتى مرۆڤدایه، و‌ پێكه‌‌وه‌‌ سیستمی ژیان پێكده‌هێنن. ئه‌و هۆكارانه‌ چ زیندوو بێت (Biotoc) وه‌كو ئاژه‌ڵ, ڕوه‌ك وزینده‌وه‌ره‌ ورده‌كان, یا نازیندوو بێت (Abiotic) وه‌كو ئاو, خاك, هه‌وا, شاخ, دابارین.. وهتد. و په‌‌یوه‌‌ندی‌ ڕاسته‌‌وخ ...